Link do filmów:
Gmina Supraśl: https://youtu.be/mGetCnaAsIA
Gmina Supraśl jest barwnym i ciekawym miejscem ze względu na bogactwo występującej fauny i flory oraz walory krajobrazowe związane z doliną rzeki Supraśl i obszarem leśnym Puszczy Knyszyńskiej. Puszcza Knyszyńska ze względu na różnorodność ekosystemu, ilość gatunków roślin i zwierząt stanowi cenny przyrodniczo obszar. Na terenie Puszczy Knyszyńskiej w 1988 r. utworzono Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej. Rozległe lasy świerkowe o specyficznym mikroklimacie sprzyjają poprawie zdrowia. Malownicze trasy widokowe oraz sieć oznaczonych szlaków turystycznych przyciągają wielu turystów z kraju i zagranicy.
Miasto Supraśl jest znaną i rozpoznawaną miejscowością turystyczną położoną w bezpośrednim sąsiedztwie Białegostoku, na terenie największego leśnego parku krajobrazowego w Polsce. Atrakcyjne usytuowanie miasta, otoczonego borami sosnowymi Puszczy Knyszyńskiej, czyni z Supraśla miejsce spokojnego wypoczynku, posiadające leczniczy mikroklimat wzbogacony w fito aerozole i lecznicze borowiny. Do tego można tu też skorzystać z dobrze rozwiniętej infrastruktury turystycznej.
Samo miasto posiada również interesujący układ urbanistyczny świadczący o niezwykle bogatej historii tego terenu, której początek dała osada przyklasztorna rozwijająca się na tym terenie w XV w., a następnie rozwój przemysłu włókienniczego. Dziś w mieście z ponad 500-letnią tradycją można obejrzeć niepowtarzalne zabytki. Najciekawsze to: Domy Tkaczy, Pałac Buchholtzów, Dom Ogrodnika (zwany Starą Pocztą), Dom Kleina, Dworek Zachertów, Ratusz Miejski, Dom Ludowy, prawosławny Monaster Zwiastowania NMP, Kościół pw. NMP Królowej Polski, Kościół pw. Świętej Trójcy.
Rozwój Supraśla można podzielić na trzy fazy: osada klasztorna - miasto przemysłowe - uzdrowisko. O przemysłowych dziejach miasta mówi się stosunkowo niewiele. Brakuje tablic informacyjnych czy produktów turystycznych wspominających fabrykanckie czasy, a to właśnie dzięki włókiennikom, z klasztornej osady, Supraśl rozwinął się w miasto o takim wyglądzie i układzie architektonicznym. Dlatego kluczowy produkt turystyczny powinien nawiązywać do Supraśla fabrykantów.
Ze wszystkich supraskich fabryk zachowały się do współczesnych czasów tylko dwie, z których jedna spłonęła parę lat temu, a druga stoi pusta i zapomniana. W XIX i na początku XX w. supraskie fabryki zatrudniały setki ludzi, produkując towary poszukiwane zagranicą.
Do pojawienia się przemysłu w Supraślu przyczynili się zakonnicy tutejszego klasztoru. Podłożyli oni podwaliny pod dalszy rozwój miasteczka, poprzez budowę systemu wodnego i całej infrastruktury z nim związanej. Kiedy przyjechał tu po raz pierwszy fabrykant Wilhelm Fryderyk Zachert (lata 30-te XIX w.), miał gotowy grunt pod dalsze inwestycje. Poszukując nowej lokalizacji dla własnych fabryk, z uwagi na cło wprowadzone na terenie Królestwa Polskiego po powstaniu listopadowym, trafił do Supraśla. Znalazł tu gotowy obiekt i przygotowane tereny. Był prekursorem wśród fabrykantów, bo pierwszy przeniósł swój kapitał do Supraśla, wraz z maszynami i ludźmi do pracy (około 200 rodzin).
Zachert stworzył nowy układ urbanistyczny Supraśla z rynkiem i ulicą Główną (obecnie 3 Maja). Przydzielił robotnikom parcele, dając prawo wyrębu z jego lasów drewna na budowę domów. Pobudował domy tkaczy oraz zaadaptował na fabrykę dawny wodny młyn papierniczy nad rzeką. Sprowadził też swoich znajomych fabrykantów z okręgu łódzkiego. Ta przemysłowa migracja spowodowała, że niewielkie miasteczko w połowie XIX w. stało się jednym z największych ośrodków przemysłu włókienniczego. Przemysł Białegostoku był daleko w tyle za tym w Supraślu, czy Choroszczy, w której działała fabryka Moesa. Supraśl stał się niekwestionowanym centrum przemysłu, ze swoimi czterema fabrykami sukna: Zacherta (1834), Reicha (1835), Buchholtza (1837) i Aunerta (1838). Późniejsi fabrykanci, jak Cytron, przyszli niejako na gotowe, odkupując fabryki i je rozbudowując.
Wspomniany Wilhelm Fryderyk Zachert w ciągu 20 lat rozwinął Supraśl z 300-osobowej osady klasztornej w miasto liczące 3450 mieszkańców. I tak żyli obok siebie katolicy, ewangelicy, prawosławni i Żydzi. Przez 100 lat ta rodzina fabrykantów wywierała realny wpływ na dzieje miasteczka.
II wojna światowa zniszczyła wszystkie przemysłowe obiekty, oszczędzając jedynie fabrykę Zacherta (spłonęła kilka lat temu) i Kryńskiego (okolice mostku na Nowym Świecie – budynek istnieje). Wszystkie inne fabryki w centralnej części Supraśla zostały spalone.
Na podstawie publikacji PERŁY BIAŁOSTOCKIEGO OBSZARU FUNKCJONALNEGO.
Ekspertyza została przygotowana na zlecenie Stowarzyszenia Białostocki Obszar Funkcjonalny. Powstała przy wsparciu finansowym Unii Europejskiej w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina 2014-2020 w ramach projektu '"Razem otwieramy granice". Opracowanie ekspertyzy dr inż. Romuald Ziółkowski.